Grondwaterstand wordt gereguleerd

Rijkswaterstaat en de waterschappen beheren met behulp van onder meer peilbesluiten de standen van water. En dat is soms hard nodig. Na ruim 6 weken zonder noemenswaardige neerslag viel vanaf eind april 2020 in heel Nederland opeens regen. Hierdoor namen het neerslagtekort en de watervraag voor korte duur af. Maar vanaf 7 mei is het weer tamelijk droog geweest, met als gevolg opnieuw een neerslagtekort. De droogte die ontstaan is heeft onder meer gevolgen voor de grondwaterstand.

Per regio in Nederland verschilt de grondwatersituatie. In de gebieden waar hoger gelegen zandgronden aanwezig zijn is de grondwaterstand in sommige gevallen zeer laag voor de tijd van het jaar. Lokale watergangen vallen bijvoorbeeld droog. Het hoeft niet altijd zo te zijn, maar het kan voorkomen dat er onvoldoende kan worden voldaan aan de watervraag waardoor de scheepvaart beperkt wordt.

Positieve en negatieve effecten

Waterschappen en Rijkswaterstaat hebben peilen opgezet om water te bufferen en uitstroom van grondwater te voorkomen. Een gewijzigd peilbesluit kan gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de scheepvaart, zowel in positieve als in negatieve zin. In positieve zin moet gedacht worden aan het mogelijk maken van grotere en dieper gelegen scheepvaart. In negatieve zin moet gedacht worden aan schade aan een kade door golfoverslag of gronden die met forse vernatting te maken krijgen waardoor de gronden niet meer voor vee of akkerbouw gebruikt kunnen worden. Ook grondwateronttrekking kan zorgen voor problemen. Naast schade als gevolg van besluiten kan er ook schade ontstaan door feitelijke handelingen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de aanleg van een waterstaatswerk.

Nadeelcompensaties in de Waterwet

In de Waterwet zijn diverse nadeelcompensatieregelingen samengebracht. Ieder die schade lijdt ten gevolge van de rechtmatige uitoefening van bevoegdheden in het waterbeheer kan een verzoek om schadevergoeding indienen bij het betrokken bestuursorgaan op grond van artikel 7.14 Waterwet. Ook schade in verband met wateroverlast of overstromingen, voor zover deze het gevolg zijn van de verlegging van een waterkering of van andere maatregelen, gericht op het vergroten van de afvoer- of bergingscapaciteit van watersystemen vallen onder de nadeelcompensatieregeling van artikel 7.14 Waterwet.

Behandeling van verzoeken

Belangrijk onderdeel bij het behandelen van een verzoek om nadeelcompensatie is de vraag wat gedaan had kunnen worden om de schade te beperken. Was er bijvoorbeeld de mogelijkheid om te anticiperen op de gewijzigde grondwaterstand? Deze en andere vraagstukken komen aan de orde bij de behandeling van een verzoek om nadeelcompensatie. Dus ja, er is wel degelijk een mogelijkheid tot nadeelcompensatie, maar ook redenen om deze niet toe te kennen.

Wilt u meer weten over de Waterwet en schade? Neem contact op met Stijn Berns.