Op grond van het Uitbreidingsplan in onderdelen het Gein van 8 november 1962 had het plangebied gedeeltelijk een bestemming voor bebouwing voor agrarische doeleinden en voor het overige een bestemming voor agrarische doeleinden. Bij besluit van 17 december 2009 is het bestemmingsplan Buitengebied vastgesteld, op grond waarvan het overgrote deel van het plangebied een bedrijfsbestemming en een deel van de gronden een dubbelbestemming voor een hoogspanningsverbinding hebben gekregen. Bij uitspraak van 23 november 2011 heeft de Afdeling het bestemmingsplan Buitengebied voor het plandeel van het gebied dat grenst aan de noordwestzijde van het bouwvlak (de strook) vernietigd.

Bij besluit van 5 juni 2014 is het bestemmingsplan Herziening Buitengebied Abcoude vastgesteld op grond waarvan ook de strook een bedrijfsbestemming en een dubbelbestemming voor de hoogspanningsverbinding heeft gekregen. Aanvrager heeft verzocht om tegemoetkoming in de planschade die hij in de vorm van inkomensderving en waardevermindering heeft geleden door de inwerkingtreding van dit bestemmingsplan. Het planologisch mogelijk maken van de hoogspanningsverbinding leidt volgens aanvrager tot een beperking van de planologische mogelijkheden.

Oorzakelijk verband
Het college voert aan dat er naar aanleiding van de inwerkingtreding van het nieuwe bestemmingsplan geen aanspraak kan worden gemaakt op planschade.

Niet in geschil is dat de wijziging van de bestemming van de strook in het nieuwe bestemmingsplan noodzakelijk was om de hoogspanningsverbinding boven het plangebied in planologische zin te realiseren. Zonder de wijziging zou dat niet mogelijk zijn geweest. Naar overweging van de Afdeling neemt het feit dat de wijziging voor aanvrager een planologische verslechtering betekent niet weg dat het college zich terecht op het standpunt stelt dat een oorzakelijk verband tussen de wijziging en de gestelde schade ontbreekt. Hoewel het plangebied onder het uitbreidingplan voor agrarische doeleinden was bestemd, was het gedurende vele jaren feitelijk ook in gebruik als hoogspanningsverbinding. Met het nieuwe bestemmingsplan is de feitelijke situatie ter plaatse van de strook gelegaliseerd. Zoals de Afdeling onder meer heeft overwogen in de uitspraak van 7 november 2007, kunnen bepalingen van een nieuwe planologische maatregel, waarbij bestaan illegaal gebruik positief wordt bestemd, in beginsel geen basis vormen voor het toekennen van toekomstige planschade. De schade zal in dat geval niet voortvloeien uit de nieuwe planologische maatregel, maar uit het eerdere illegale gebruik. Van een uitzondering is slechts sprake indien aanvrager de bezwaren tegen de illegale situatie in voldoende mate heeft geuit, hetgeen in het onderhavige geval niet aan de orde is.

Passieve risicoaanvaarding
De Afdeling overweegt ambtshalve dat ten onrechte niet is getoetst of het standpunt dat aanvrager het risico van het vervallen van de bebouwingsmogelijkheden van de strook passief heeft aanvaard terecht is.

Dat het bestemmingsplan Buitengebied is vernietigd, laat onverlet dat dat bestemmingsplan een concreet beleidsvoornemen behelst om aan de strook een dubbelbestemming voor een hoogspanningsverbinding toe te kennen, waardoor het niet meer zou zijn toegestaan om gebouwen op de strook op te richten. Uit de overwegingen van de uitspraak met betrekking tot de vernietiging volgt immers niet dat de strook niet langer in beeld was als locatie voor de hoogspanningsverbinding. Dit betekent dat aanvrager als redelijk denkend en handelend eigenaar, in ieder geval sinds de uitspraak van de Afdeling rekening had behoren te houden met de kans dat de bebouwingsmogelijkheden van de strook alsnog zouden vervallen als een nieuw plan zou worden vastgesteld. Aanvrager heeft het risico van de planologische verandering aanvaard, waardoor de schade voor zijn rekening behoort te blijven.

Bekijk uitspraak