Omvangrijk project

De Buitenring is een omvangrijk project, een ringweg rondom de stadsregio Parkstad Limburg. Voor de komst van de Buitenring zijn 14 kilometer bestaande wegen aangepast en 12 kilometer nieuwe weg aangelegd. Er zijn kunstwerken en faunapassages gerealiseerd en om geluidsoverlast terug te dringen zijn er 25 geluidswerende voorzieningen aangebracht.

Planschade en nadeelcompensatie

Bij de Buitenring gaat het om infrastructurele maatregelen waarbij de schade permanent (planschade of nadeelcompensatie) en/of tijdelijk (nadeelcompensatie) kan zijn. Van permanente schade is sprake wanneer planologische maatregelen leiden tot waardevermindering van woningen of tot permanente inkomensschade (bijvoorbeeld doordat ondernemers permanent minder goed bereikbaar zijn). Met tijdelijke schade wordt schade bedoeld als gevolg van bijvoorbeeld het aanleggen of onderhouden van de infrastructuur, waarbij onder andere tijdelijke wegafsluitingen en omrijroutes aan de orde kunnen zijn.

Procedure

Een aanvraag om tegemoetkoming in de schade dient door de aanvrager bij de Gedeputeerde Staten van Limburg (hierna: de provincie) te worden ingediend. Conform de van toepassing zijnde procedureverordening legt de provincie de aanvraag voor advies voor aan een onafhankelijke deskundige. Op basis van mijn advies neemt de provincie een besluit, het advies is niet bindend. De provincie kan gemotiveerd afwijken. Tegen het besluit van de provincie tot het al dan niet toekennen van de schadevergoeding staan bezwaar- en beroepsmogelijkheden open tot en met de Afdeling.

Planologische vergelijking

In de situatie dat de Buitenring een bestaande weg vervangt, heb ik bekeken in hoeverre de Buitenring zal leiden tot een relevante verdergaande verslechtering van zowel de akoestische situatie als de kwaliteit van de lucht. Daar waar voorheen planologisch geen weg mogelijk was, heb ik bekeken wat het effect was van de oude bestemming en in welke mate de nieuwe verkeersbestemming hier een wezenlijk andere vorm van overlast met zich brengt. De vergelijking tussen de twee situaties heb ik doorgetrokken bij de beoordeling van de situeringswaarde en visuele gevolgen van de Buitenring. Mijn advisering laat ik plaatsvinden aan de hand van de actuele wetgeving en jurisprudentie.

Toerekening

De getaxeerde tegemoetkoming komt niet in alle gevallen voor vergoeding in aanmerking. De schade blijft voor rekening van de aanvrager indien deze binnen het maatschappelijk risico valt. Voor wat betreft de aanleg van een nieuwe weg heb ik in eerste instantie het wettelijke forfait van 2% gehanteerd. Bij een reconstructie van een bestaande weg heb ik een hoger maatschappelijk risico toegepast, te weten een drempel van 3%. De Afdeling stelt dat voor de aanleg van een nieuwe weg ook een korting van 3% acceptabel is (ECLI:NL:RVS:2020:281).

Instandhouding adviezen bij de Afdeling

Regelmatig ben ik verzocht mijn adviezen toe te lichten bij bestuur en rechters. Met trots kan ik zeggen dat mijn adviezen veelal stand hebben gehouden. Recent heeft de Afdeling nog geoordeeld over een interessant voorzienbaarheid vraagstuk.

In casus heeft de eigenaar zijn woning nabij de Buitenring in 1970 gekocht. Ik heb geconcludeerd dat op basis van het Streekplan 1962 sprake is van voorzienbaarheid. De rechtbank volgde mijn advies niet. Gelet op het tijdsverloop tussen de aankoop van de woning in 1970 en de inwerkingtreding van het inpassingsplan 43 jaar later, is de rechtbank van oordeel dat in dit geval de schade niet voorzienbaar is. In hoger beroep vernietigt de Afdeling de uitspraak van de rechtbank. Het tijdsverloop maakt niet dat voorzienbaarheid niet aan de eigenaar kan worden tegengeworpen. De Afdeling overweegt dat voor de voorzienbaarheid alleen de planologische situatie ten tijde van de aankoop van het eigen perceel van belang is (ECLI:NL:RVS:2020:1122). Met deze uitspraak legt de Afdeling een zware last op adviescommissies vanwege het verplichte historische onderzoek.

Consistente advisering gewaarborgd

Bij zo’n groot project als de Buitenring is het afwachten hoeveel aanvragen om tegemoetkoming in de schade uiteindelijk worden ingediend bij de provincie. Gaat het om enkele aanvragen, tientallen of honderdtallen. Gelukkig kan binnen Gloudemans de advisering snel worden opgeschaald. Meerdere collega’s beschikken over ruime kennis en ervaring op het gebied van het bestuursrechtelijke schadevergoedingsrecht. Hierdoor is een consistente advisering gewaarborgd.

Wilt u meer weten over planschade en/of nadeelcompensatie? Ik en mijn collega’s staan u graag te woord.

fotograaf Peter Wijnands in opdracht van provincie Limburg